Omuz Hastalıkları

Kollarımızı her gün kullanmamızı sağlayan omuz eklemi, 6 yönde harekete izin veren en hareketli eklemdir. Kaslar, kemikler, sinirler, kan damarları, birçok bağ ve diğer destekleyici dokulardan oluşan omuz eklemi, bu yapıları etkileyen çeşitli durumlardan dolayı farklı omuz hastalıkları ortaya çıkabilir. Rahatsızlık hemen giderilmezse, kalıcı hareket kısıtlılığı ve kol güçsüzlüğü ile ağrı artmaya devam edebilir.

Diğer eklemlere göre hasar görme olasılığı daha fazla olan omuz eklemlerimizde çıkık ve kırık oluşma olasılığı oldukça yüksektir. Omuz ağrılarımız, omuz bölgesindeki herhangi bir sorundan kaynaklanabileceği gibi vücudun diğer bölgelerinden omuza yansıyan ağrılardan da olabilmektedir. Omuz ekleminin dışından kaynaklanan omuz ağrısının en yaygın nedeni boyun fıtığıdır. Omuz hastalıkları omuz bölgesinden kaynaklanabileceği gibi kalp, akciğer, karaciğer ve boyun fıtıklarından kaynaklı da ortaya çıkabilir.

Yazı İçeriği

Omuz Hastalıkları Nelerdir?

Omuz hastalıkları şu şekilde sıralanabilir:

Omuz Artrozu – Omuz Kireçlenmesi,
Rotator Manşet Yırtıkları,
Omuz Çıkığı,
Üst Kol (Proksimal Humerus) Kırıkları,
Akromioklavikuler Eklem Artrozu,
Donuk Omuz (Frozen Shoulder),
Omuz Sıkışması Sendromu,
Kalsifik Tendinit olarak sıralanmaktadır.

Omuz Hastalıkları

1-Omuz Artrozu – Omuz Kireçlenmesi

Omuz Kireçlenmesi, omuz ekleminde ağrı, hareket kısıtlılığına ve güçsüzlüğe yol açar. Hasta omzunu hareket ettirdiğinde omzunda takılma olur. Kısa bir vakitte ağrı kesici ilaçlar ve istirahat ile hastanın rahatlaması sağlansa da şikayetler uzun süre boyunca devam eder.

Hastalığın teşhisi fizik muayene ve röntgen ile konur. Tedavi sürecinin başlangıcında omuz osteoartritinin derecesi, hastanın yaşam kalitesini ne kadar etkilediğine, yaşı, fiziksel aktivite düzeyi gibi detaylar dikkate alınır.

Fiziksel olarak aktif bir yaşam süren ileri düzeyde omuz osteoartriti olan kişilerde cerrahi tedavi tercih edilir. Total eklem protezi ameliyatı ile kireçlenmiş olan eklemler çıkarılır ve yapay eklem olan protez ile yer değiştirilir. Protez ile hasta kısa süre içerisinde iyileşir ve günlük hayatına dönerek ve şikayetlerinden kurtulur.

2-Rotator Manşet Yırtıkları

Omuz eklemini hareket ettiren 4 tendona rotator manşet tendonları denir. Bu yapılar sayesinde omuz ekleminin farklı yönlerde hareketini sağlayabilir. Tendonlarda aşınma veya travmaya nedeniyle yırtılmalar meydana gelebilir. Bu yırtıklar ağrıya ve hareket kısıtlılığına neden olabilir, ilerleyen zamanlarda omuz ekleminde kireçlenmeye neden olabilir.

Rotator manşet yırtıklarında omuzdan kola doğru ağrı yayılır. Kolun hareketi sırasında, özellikle kolu baş hizasına kaldırırken veya üzerine yatarken ağrı şiddetlenir. Ağrı birkaç saat içinde azalır, ancak birkaç gün boyunca devam eder. Hasta kolunu kaldıramaz. Kaldırsa bile bu pozisyonda tutması mümkün değildir. Rotator manşet yırtığı tedavi edilmedikçe zamanla genişleyebilir ve kalıcı tendon hasarına neden olabilir. Bu durumda kullanılan tedavi hem daha zor hem de sonuç açısından daha az tatmin edicidir. Omuz kireçlenmesi, eklemlerin hareket etmesini sağlayan kıkırdak yapı zamanla yıpranır ve hareketi zorlaştıran ağrılı kitlelere dönüşmesi sonucu oluşur.

3-Omuz Çıkığı/Omuz Hastalıkları

Omuz çıkığı, vücudun en hareketli eklemi olan omuzda sık görülen bir durumdur. Farklı nedenlerden dolayı oluşan bu çıkıklar daha çok travmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Travmatik çıkıkta, çıkık ileri veya geriye doğru gerçekleşir. Hastaların %96’sında öne doğru çıkık görülür. Aktif fiziksel yaşamı olan yirmili yaşlardaki erkeklerde sık görülen omuz çıkıklarının 20 yaşından önce ortaya çıkması durumunda tekrarlama riski yüksektir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte risk onarı da azalır.

Omuz çıkığı durumunda hasta kolunu yukarı yönde hareket ettirmekte zorlanır ve şiddetli ağrı hisseder. Omuz çıkığının en belirgin semptomlarından biri omuz bölgesinde oluşan şekilde bozukluğudur. Omuz çıkığından şüpheleniliyorsa hastanın eklemi hareket ettirilmemesi amacıyla bir askı ile sabitlenmelidir. Ağrıyı gidermek için soğuk kompres uygulanmalı ve mümkün olan en kısa sürede sağlık merkezine gidilerek tıbbi yardım alınması gerekir.

4-Üst Kol (Proksimal Humerus) Kırıkları

Trafik kazaları, düşmeler, ateşli silah yaralanmaları gibi travmalara bağlı üst kol kırıkları tüm vücut kırıklarının %5’ini oluşturur. Omuz kırılması sonrası hasta kol ve omzunu hareket ettirirken zorluk çeker. Bununla birlikte ağrı eşlik eder. Acil müdahale gerektiren proksimal humerus kırığı vakalarında fizik muayene ve radyolojik tetkikler ile kırığın derecesi, parçalanma ve ayrılma miktarı belirlenir.

Hastanın kırık durumuna göre konservatif veya cerrahi tedavi yöntemi tercih edilir. Uygulanacak olan tedavi şekli hastanın yaşına, kırık sayısına, kırık parçaların ayrılma miktarına ve damar-sinir hasarın olup olmadığına göre değişiklik gösterir.

5-Akromioklavikuler Eklem Artrozu/Omuz Hastalıkları

Akromioklavikuler, omuz bölgesindeki kürek kemiği ile köprücük kemiği arasındaki eklemin kireçlenmesi sonucunda oluşan bir hastalıktır. Akromioklavikuler osteoartriti genellikle ileri yaş gruplarında görülür. Hastalığın ilerleyen aşamalarında hareket kısıtlılığı hastanın yaşam kalitesini azaltabilir.

Akromioklavikuler eklem artrozu tedavisinde öncelik, hareket halindeyken oluşan ağrıyı azaltmaktır. Bunun için ağrı kesici ve ödem önleyici ilaçlar kullanılabilir, omuz-kol askısı ile omuz dinlendirilir veya etkilenen eklem içine kortizon enjekte edilebilir. Konservatif tedaviye dirençli olgularda artroskopik eklem temizliği ameliyatı yapılabilir.

6-Donuk Omuz

Adhesiv kapsülit veya donuk omuz sendromu olarak da bilinen bu hastalık, omuz ekleminin yumuşak dokularının ve kapsülünün nedeni bilinmeyen şekilde sertleşmesi ve hareket kısıtlılığı oluşturması ile ilerleyen hastalıktır. Genellikle halkın %5’inde ve 40-60 yaş arası kadınlarda daha çok görülmektedir.

Donuk omuz, nedeni bilinmeyen bir hastalıktır. İlk aşamada, inflamatuar bir reaksiyon meydana gelir, omuz eklemi şişer ve ödem gelişir. Bu sıvı daha sonra donar ve eklem kapsülünde ve omuz eklemi çevresindeki iç omuz bağlarında sertlik oluşturur. Bozukluk ayrıca travma veya ameliyattan sonra da ortaya çıkabilir. Bunlara ikincil donuk omuz sendromu denir. Patolojisi, açıklanamayan birincil donuk omuz sendromununkiyle aynıdır.

7-Omuz Sıkışması Sendromu/Omuz Hastalıkları

Omuzda en sık görülen ağrı nedenlerinden biri sıkışma sendromudur. Kolumuzu kaldırabilmemize yarayan kasların, tendonlarının ve bu kesenin omuzun kendisini oluşturan kemiklerin aralarında sıkışması sonucu oluşmaktadır. Ev kadınlarında, yüzme ve voleybol gibi spor yapan sporcularda daha fazla görülmektedir. Sonuç olarak bu problem omuzu kötü kullanma veya aşırı kullanma hastalığıdır. Bu sendromun önemi gerekli tedavi yapılmaz ve önlemler alınmaz ise tendonlarının tamamı yırtılabilir.

8-Kalsifik Tendinit/Omuz Hastalıkları

Tendinit, kasları kemiğe bağlayan tendon adı verilen lifli dokunun iltihaplanması ve tahrişidir. Vücuttaki herhangi bir tendonda ortaya çıkabilir, ancak en sık omuzlarda, dizlerde, el bileklerinde, dirseklerde ve ayak bileklerinde görülür.

Tüm tendinitlerin gelişiminde aşırı ve tekrarlayan eforun ardından ortaya çıkan inflamatuar ve yıkıcı süreçler rol oynar. Bazı durumlarda tendonun kemiğe yapıştığı yerde kalsiyum birikimi olabilir ve bu kalsiyum birikimi röntgende görülebilir. Bu durum kalsifik tendinit olarak bilinir ve uzun süreli kronik hasar olduğunun anlaşılmasına yardımcı olur.

Omuz Ağrısının En Sık Sebepleri

Kas yırtıkları ve zedelenmeleri,
Bursit ve tendinit (içi sıvı dolu kesecikler, tendon iltihabı)
Kırıklar ve çıkıklar
Boyun fıtıkları
Kireçlenmeler
Sinir sıkışmaları
Akciğer tümörleri, iltihapları
Karaciğer ve safra kesesi hastalıkları
Romatizmal hastalıklar (özellikle polimiyalji romatika)
Donuk omuz hastalıkları (eklemde hareket kısıtlanması) şeklinde sıralanabilir.

Omuz Hastalıkları Neden Olur?

Vücudun en hareketli eklemi omuz eklemidir. Bu durum omuz eklemini bazı yaralanmalara karşı savunmasız bırakır. Özellikle yukarıdan aşağıya fırlatma ve atma hareketleri, baş üstü hareketlerin tekrarlı ve sık olduğu ev işleri ve profesyonel işler, omuzlara binen ağır yükler (ağır taşıma) omuzlarda, özellikle az önce bahsedildiği gibi omuz çevresindeki ve omuzları destekleyen mekanizmalarda aşırı gerilmelere neden olur.

Bu yaralanmalar yüksek enerjili travmalar (trafik kazaları, düşmeler, spor yaralanmaları vb.) sonrasında olabileceği gibi tekrarlayan düşük enerjili travmalar veya tekrarlayan aşırı hareketler veya yanlış hareketler sonrasında da ortaya çıkabilir.

Bu nedenle omuz hastalıkları gençlerde, yaşlılarda, işçilerde, işsizlerde ve spor yapanlarda da omuz hastalıklarına sıklıkla rastlanabilir. Özellikle basketbol, voleybol, tenis, hentbol, beyzbol, amerikan futbolu, bazı spor aktiviteleri uğraşan kişilerde görülme ihtimali daha yüksektir.

Omuz Hastalıkları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Omuz Ağrısı Hangi Hastalıkların Belirtisidir?

Kalp damar hastalığı, kronik akciğer hastalığı, tüberküloz, akciğer tümörleri, diyabet, boyun hastalığı ve en önemlisi, uzun süreli kol hareketsizliği de boyun ve omuz ağrısına neden olabilir. Bu duruma donuk omuz denir.

Omuz Sıkışması Sendromu Nedir?

Omuzdaki tendonların (kasları kemiğe bağlayan lifli bağ dokusu) üzerinde, kapsül adı verilen bir kese bulunur. Bu omuz çantası aşırı kullanım nedeniyle şişebilir veya çıkıntılara sahip olabilir. Bu resme omuzdaki efekt denir.

Omuz Sıkışma Sendromu Ne Kadar Sürer?

Genel olarak, son 20-30 derecesi sınırlı ve acı vericidir. Ağrı tedavi edilmezse günler, haftalar ve hatta aylarca sürebilir. Gece uyandıran ağrı tipiktir.

Üst Kol Kırığı Nasıl Anlaşılır?

Üst kol kırığı, ani bir düşüş sırasında ses duyulması ve bunun yanında, şişme, morarma, hareket ettirememe, hareket ettirildiği durumda hissedilen şiddetli acı oluşumu ve şekil bozukluğu meydana gelmesinden anlaşılır.

Omuzda Kalsifik Tendinit Nasıl Anlaşılır?

Buz kompres uygulaması, ödem önleyici ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonları ve fizik tedavi etkili olabilir. Bazen geçici olarak bir kol askısı kullanmak gerekebilir. Ağrı azaldığında omuz güçlendirme egzersizlerine başlanmalıdır. Tendinitte omuza yeterince dinlendirilirse iyileşme başlayacaktır.

Akromiyoklaviküler Eklem Çıkığı Ne Kadar Sürede İyileşir?

Eklem hassas ve şiş olabilir. Üçüncü evre çıkıklarda genellikle ameliyat gereksizdir ve fizik tedavi ile iyileştirilebilir, ancak normal fonksiyona dönmesi için 4-5 ay kadar zaman alabilir.

Rotator Manşet Yırtığı Kimlerde Görülür?

Travmaya bağlı olarak daha çok gençlerde görülmektedir. Fakat 40 yaş üstü kişilerde genellikle aşınma ve yıpranmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Voleybolcular, tenisçiler, boyacılar gibi meslek sahiplerinde de oldukça sık görülmektedir.