Kalça Protezi
Doğuştan gelişen kalça rahatsızlıkları, kalça ekleminin aşırı zorlanması, eklemin ağır darbeler alması gibi nedenlerle sıklıkla başvurulan bir tedavi yöntemidir. Ana görevi yük indirip kaldırma olan kalça ekleminin; yaralanması, yıpranması, mekanik dengesinin bozulması sonucu kalça protezi ameliyatı gerçekleştirilmektedir. Protez cerrahi içerisinde yer alan ve kalçada oluşan deformitelerin, cerrahi tedavisinde kullanılan metal, metal – seramik karışımı veya polietilenden yapılmış yapay eklemler olarak tanımlanmaktadır.
Kalça protezi uygulanan hastaların ameliyattan sonra çok dikkat etmesi gereken bazı konular vardır. Bu kurallara uyulmasının nedeni protezin çıkmasını önlemek ve uzun yıllar boyunca sağlıklı bir şekilde kullanabilmektir. Bu kuralların başında hasta ilk 6 hafta ani hareket etmemeli, yere oturmamalı, protezin gevşemesine veya kaymasına neden olacak davranışlardan kaçınmalıdır. Ayrıca, protezin daha uzun ömürlü olmasını sağlamak için hastanın harekete geçmesi gereken bir takım durumlar vardır.
Yazı İçeriği
Kalça Protezine Neden İhtiyaç Duyulur?
Kalça ekleminin hasar görmesine neden olan birçok faktör bulunmaktadır. İlerleyen yaş, yaralanmalar ya da çeşitli hastalıklar kalça eklemlerinde hasara neden olabilmektedir. Doğum esnasında veya kalıtsal olarak aktarılan bazı rahatsızlıklar sonucunda kalça eklemi hasar görebilir. Meydana gelen rahatsızlığın erken fark edilmesi halinde alternatif tedavi yöntemleri kullanılabilmektedir. Ancak kalçada meydana gelen rahatsızlığın geç fark edilmesi durumunda kalça protezi gereklidir.
Kalça ekleminin bozulmasına neden olan bir diğer etken, kalça ekleminde bulunan kıkırdakların işlevini yitirmesidir. Kıkırdakların işlevini yitirmesi ile kalçada kireçlenme başlar. Sonraki süreçte kalça ekleminin hareket etmesi kısıtlanır. Ayrıca romatizmal rahatsızlıklar da kalça ekleminin bozulmasına etki edebilir. Tedavi edilmemiş kalça çıkığı, eklem kıkırdağının bozulması ya da diğer kalça problemleri, kalça ekleminin hasara uğramasına neden olabilir.
Yaşlılarda Kalça Protezi
Vücut ağırlığının büyük bir bölümünü taşıyan kalça eklemi, yaşın ilerlemesi ile birlikte işlevini gerçekleştiremeyecek duruma gelebilir. Kalça protez cerrahisi, hastanın hayatını olumsuz yönde etkileyen, hastaya ağrı ve acı yaşatan kalça rahatsızlığına etki edecek herhangi alternatif bir tedavi yönteminin kalmaması durumda başvurulan bir cerrahi yöntemdir. İlerleyen yaşlarda meydana gelen kemik erimesi sonucunda oluşan kalça kemiği kırığı ya da kalça çıkığı da eklemin bozulmasına neden olmaktadır. Yaşlılarda kalça protezine ihtiyaç duyulan diğer bir hastalıkta kemik tümörü veya kanser metastazlarıdır. Kemik tümörü ya da kanser metastazları, kemiğin yapısının güçsüzleşmesi sonucunda patolojik kırığın oluşmasına etki etmektedir.
Kalça Protez Çeşitleri Nelerdir?
Kalça protezinde hem kalça kemiği hem de yuvası değiştirildiğinde Total Kalça Protezi, sadece kalça kemiği değiştirilirse Parsiyel Kalça Protezi olarak tanımlanmaktadır. Hastalara hangi tip protez yerleştirileceği, ancak hastayı değerlendiren ortopedik cerrah tarafından belirlenmelidir. Protezde kemik çimentosu kullanılırsa çimentolu protez, kullanılmazsa çimentosuz protez olarak adlandırılmaktadır.
Kalça Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Kalça Protezi Ameliyatı Aşamaları
- Ameliyat ortalama 1-2 saat sürmektedir.
- Günümüzde kalça protez ameliyatı açık cerrahi şekilde uygulanmaktadır.
- Hastaya anestezi uygulaması yapıldıktan sonra kalçaya kesi açılır.
- İşlevini kaybeden kalça kemiğinin yüzeyi temizlenir.
- Alınan ölçülere göre uygun protezler yerleştirilir.
- Protez takıldıktan sonra kalça kesisi kapatılır.
- Ameliyattan sonraki ilk gün hasta güzelce dinlendirilir.
Total Kalça Protez Ameliyatı Kimlere Yapılmalıdır?
Hastanın kireçlenmeye bağlı olarak hissettiği ağrı, yürüme mesafesini 300 metrenin altına indirecek kadar ilerlemesi durumunda hastanın bir an önce tedavi görmesi gerekmektedir. Hastanın kaliteli bir yaşam sürmesi, ağrı ve acılarının hafifletilmesi için total kalça protezi ameliyatı gereklidir. Ağrılı ve hareketsiz bir sürecin sonunda hastaya yeni ve yapay bir eklem yapısının oluşturulması amacıyla uzman hekimler tarafından tetkikler yapılmalıdır. Hastanın fiziki muayenesi ardından kullandığı ilaçlar tespit edilmeli ve ameliyat için gerekli işlemler başlatılmalıdır.
Total Kalça Protez Protezi Ameliyatı Sonrasında Nasıl Olmalıdır?
Kalça protezi ameliyatından sonra araba kullanmak; genellikle bir ay sonra uygundur. Bisiklet kullanımı için hastaların iki aya kadar beklemesi gerekiyor. Hastanın ameliyat sonra namaz kılabilmesi için sandalye veya koltukta oturarak kılması gerekir. Ameliyattan sonra cinsel ilişki de bir süre ertelenmektedir. Bunun için belirlenen zaman çerçevesi genellikle altı haftadır.
Ameliyattan Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Protezler uzun yıllar boyunca kullanılmasına rağmen belli bir ömre sahiptir. Bu nedenle düşme ihtimali olan durumlara karşı dikkat edilmelidir.
- Çok soğuk yerlerde yaşamamaya özen gösterilmelidir.
- Ameliyattan 7-8 hafta sonrasına kadar bacak bacak üstüne atmamalısınız.
- Oturur pozisyondayken yere eğilip bir şey almamak ve öne doğru eğilmemek gerekir..
- Alafranga tuvalet kullanılmalıdır.
Kalça Protezi Ameliyatı Sonrasında Yaşanabilecek Olumsuz Durumlar
İlk olarak, kalça protezi ameliyatı deneyimsiz bir cerrah tarafından yapılırsa kalça protezi ameliyatı riskli olabilir. Bu nedenle bu ameliyat kaliteli malzemelerle iyi merkezlerde uzman doktorlar tarafından yapılmalıdır. Çünkü bu merkezlerde yapılan ameliyatların başarı oranı oldukça yüksektir. Kalça protezi ameliyatının olası komplikasyonlarından biri enfeksiyon riskidir. Bu durumda protezin değişmesi gerekebilir. Bu da uzun süreli antibiyotik kullanımına neden olabilir. Bunu önlemek için iyi bir merkez seçmek önemlidir.
Kalça Protezi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Ayağa Ne Zaman Kalkarım?
Ameliyattan sonra hastanın hızlı bir şekilde ayağa kalkması gerekir. Bunun nedeni uygulanan protezin kemik dokusu ile kolayca birleşerek vücutta ödem oluşmamasına yardımcı olmasıdır. Kalça protezi ameliyatı sonrası hastanın kontrollü hareket etmesi de kilo kontrolü açısından önemlidir.
Protez Kalça Kemiği İle Kaynamazsa Ne Olur?
Protezin kemikle kaynamaması durumu nadir olsa da görülen bir durumdur. Böyle bir durumda ikinci bir ameliyatla protezin geri çıkarılması işlemi uygulanır.
Kalça Protezleri Hangi Yaşta Uygulanmalıdır?
Kalça protezleri 65 yaşının üzerindeki hastalara daha çok uygulanmaktadır. Bunun nedeni ise protezlerin 20 ila 25 yıla kadar dayanmasıdır. Bu süre sonunda protezin değiştirilmesi ihtiyacı duyulur.
Kalça Eklemi Hastalıkları Nelerdir?
Kalça insan vücudundaki en büyük eklem olmasına rağmen eklem sorunları kişinin günlük rutinini bozabilecek tehlikeli hastalıklardır. Kalça eklemi ile ilgili sorunları şu şekilde sıralanabilir; Kalça çıkığı, kalça kireçlenmesi, kalça kırığı, kalça bursiti, sinir sıkışması, kalçada kist oluşumu. Yukarıda sıralanan kalça sorunları, genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan sorunlardır. Enfeksiyona bağlı nedenler, yaşlanma, genetik ve travmatik olaylar da kalça eklem hastalıkları için risk faktörleri olabilir.
Kalça Protezlerinin Ömrünü Uzatmak İçin Neler Yapılır?
Bağışıklık sistemi güçlü kalmalıdır. Vücut her türlü enfeksiyona karşı mümkün olduğunca korunmalıdır. Egzersiz programları yarıda kesilmemelidir. Kas dokuları ve kemikler her zaman güçlü olmalıdır.
Kalça Protezi Gevşerse Ne Olur?
Kalça protezi ameliyatı sonra protez gevşerse veya yerinden çıkarsa hasta şiddetli ağrılar hisseder. Bu durumda hastanın fizyolojisinde bir bozulma meydana gelir. Bunlardan ilki hastanın bacaklarında 3-8 cm aralığında görülen kısalıktır.
Protezin Ömrü Ne Kadardır?
Uygun cerrahi teknik ve modern protez tasarımı ile yapılan kalça protezlerinin ömrü 20-25 yılına kadar uzatılmıştır. Gevşeyen protezler ikinci ameliyatta çıkarılıp çoğu hastada tekrar takılabilir ancak ikinci protezin ömrü ilk protezin ömrü kadar uzun değildir.
Kalça Protezi Çeşitleri Nelerdir?
Hasta ve hastanın kalça sorunu için bir kalça protezi seçilir. Şekil olarak total kalça protezi, çimentolu kalça protezi veya çimentosuz kalça protezi ve diğer çeşitleri vardır. Aynı zamanda protezin yapıldığı malzeme de değişiklik gösterebilir. Hangi tip kalça protezi kullanılması gerektiğine detaylı bir muayene ve muayene sürecinden sonra karar verilir.