Kas Spazmı

By: Dr. Ayşe ÖVÜL ERDOĞAN
Kategoriler:
Kas Spazmı
İstemsiz kas kasılmasıdır. Genellikle aniden oluşur. Kas spazmı şiddetli ağrıya neden olabilir. Kas sertleşir ve gevşemez. Yorgunluk, susuzluk veya mineral eksikliği tetikleyebilir. Spor sırasında sık görülür. Genellikle zararsızdır. Dinlenme ve esneme fayda sağlar. Sıcak uygulama rahatlatır. Magnezyum ve potasyum desteği önerilir. Şiddetliyse doktora başvurulmalıdır.
Yazı İçeriği
Kas Spazmı Belirtileri Nelerdir?
Genellikle aniden başlayan ve oldukça rahatsız edici bir ağrı ile kendini gösterir. Bu ağrı, spazm olan kas bölgesinde yoğun hissedilir ve hareket etmeyi zorlaştırabilir. Kas spazmı esnasında ilgili kas sertleşir ve elle dokunulduğunda gergin hissedilir. Kasın doğal yumuşaklığı kaybolur ve dokunulduğunda sanki düğüm olmuş gibi hissedilir. Spazm sırasında kasın hareket kabiliyeti ciddi şekilde azalır. Örneğin bacağınızda spazm varsa yürümek zorlaşabilir ya da ağrı nedeniyle tamamen hareketsiz kalabilirsiniz.
Çoğunlukla kramp şeklinde hissedilir. Kas ani olarak kasılır ve bu kasılma birkaç saniye ya da dakikalarca sürebilir. Kramplar özellikle uykuda ya da dinlenme sırasında ortaya çıkabilir. Spazm olan kas bölgesinde hafif bir şişlik veya kasın belirginleşmesi görülebilir. Bu durum genellikle kasın kasılı kalması nedeniyle oluşur ve geçici olabilir. Spazm geçtikten sonra, kas yorgun ve zayıf hissedilebilir. Bu durum kasın kısa süreli yoğun çalışmasına bağlı olarak oluşur ve dinlenmeyle geçer.
Bazı kişilerde aralıklı olarak tekrar edebilir. Özellikle yeterince sıvı alınmadığında ya da kas aşırı yorulduğunda yeniden oluşma eğilimi gösterir. Bazı durumlarda spazm olan bölgede yanma, sıcaklık artışı veya karıncalanma hissi yaşanabilir. Bu his genellikle spazm sonrası oluşur ve bölgesel kan akışının değişmesine bağlıdır. Özellikle sırt, boyun ya da baldır gibi bölgelerde olan kas spazmı günlük hareketleri kısıtlayabilir. Yatmak, oturmak veya eğilmek gibi basit eylemler bile zor hale gelebilir.
Kas Spazmı Neden Olur?
Kaslar çok fazla çalıştırıldığında, yorulan kas lifleri istemsizce kasılabilir. Özellikle ısınmadan yapılan yoğun sporlar veya uzun süreli fiziksel efor, kas spazmına yol açabilir. Vücut susuz kaldığında kas hücreleri gerektiği gibi çalışamaz. Bu da kasların aniden kasılmasına yani spazm oluşmasına neden olabilir. Terle kaybedilen su yerine konmazsa risk daha da artar. Mineraller kasların sağlıklı çalışmasını sağlar. Özellikle magnezyum eksikliği, kas kasılmaları ve krampların en sık nedenlerinden biridir. Potasyum ve kalsiyum da aynı şekilde önemlidir.
Kaslar uzun süre aynı pozisyonda kalınca veya fazla çalıştırıldığında yorulur. Bu yorgunluk, istemsiz kasılmalara yani spazmlara yol açabilir. Örneğin uzun süre ayakta kalmak veya oturmak gibi. Omurilikten çıkan sinirlerin sıkışması veya hasar görmesi, kaslara giden sinyallerde bozulmaya neden olur. Bu durum da spazm şeklinde kendini gösterebilir. Egzersiz öncesi yeterince ısınmamak ve kasları esnetmemek, ani kas spazmı yaşanmasına yol açabilir. Soğuk kaslar daha kolay kasılır ve zarar görebilir. Psikolojik gerginlikler kasları da etkileyebilir.
Özellikle boyun, omuz ve sırt bölgesinde hissedilen kas gerginliği, zamanla spazmlara dönüşebilir. Kaslara yeterli oksijen ve besin gitmediğinde kas hücreleri düzgün çalışamaz. Bu da kasın kasılı kalmasına yani spazma neden olabilir. Özellikle dolaşım problemleri olan kişilerde daha sık görülür. Bazı ilaçlar kaslarda istemsiz kasılmalara neden olabilir. Özellikle idrar söktürücüler, tansiyon ilaçları ve bazı psikiyatrik ilaçlar bu etkiye sahip olabilir. Hamilelikte hormonal değişiklikler, kilo artışı ve dolaşım değişiklikleri kaslara da yansıyabilir. Bu dönemde özellikle bacaklarda gece krampları sık yaşanabilir.
Kas Spazmı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kas spazmı yaşanan bölgenin bir süre kullanımdan uzak tutulması gerekir. Zorlanmış bir kas daha fazla çalıştırılırsa, spazm şiddetlenebilir. Dinlenmek, kasın iyileşme sürecine yardımcı olur. İlk 24-48 saat içinde soğuk kompres semptomları azaltabilir. Bu, kas liflerinde oluşabilecek mikroskobik yırtıkları ve iltihabı hafifletir. Daha sonra sıcak uygulamalar (sıcak su torbası, sıcak duş gibi) kasın gevşemesine yardımcı olur. Doktor önerisiyle kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar kasları rahatlatır ve spazmı hafifletir.
Ancak uzun süreli kullanım önerilmez; alışkanlık yapabilir veya yan etkilere neden olabilir. Spazm geçtikten sonra yapılan hafif germe egzersizleri kasın esnekliğini artırır. Düzenli olarak yapılan esneme hareketleri, kasların yeniden spazma girmesini önlemeye yardımcı olur. Profesyonel bir masaj, kas dokularındaki gerginliği azaltabilir. Masaj sayesinde kan dolaşımı artar ve kaslar daha hızlı toparlanır. Evde yapılacak nazik ovmalar da kasları rahatlatabilir. Bazen vücuttaki sıvı ve mineral dengesizliklerinden kaynaklanır. Özellikle potasyum, magnezyum ve kalsiyum gibi minerallerin yeterince alınması önemlidir.
Günlük su tüketimine dikkat edilmelidir. Eğer sık tekrar ediyorsa, fizik tedavi uzmanı eşliğinde uygulanan özel egzersiz ve tekniklerle kasların güçlendirilmesi sağlanır. Böylece spazm riski azaltılır. Bazı kişiler için akupunktur veya manuel terapi gibi alternatif yöntemler etkili olabilir. Bu tür yöntemler sinir sistemi üzerinden kasları rahatlatmayı hedefler. Bazı durumlarda kas spazmı yaşanan bölgeye özel destekler kullanılarak kasın stabil kalması sağlanabilir. Bu, iyileşme sürecini hızlandırabilir.