Menisküs Yırtığı Belirtileri ve Tedavisi

Menisküs Yırtığı Belirtileri ve Tedavisi

Diz eklemindeki kıkırdak yapı olan menisküsün zarar görmesidir. Menisküs yırtığı, genellikle ani dönme hareketleriyle oluşur. Sporcularda sık görülür. Dizde ağrı şişlik ve hareket kısıtlılığına neden olur. Çömelme ve merdiven inip çıkma zorlaşır. Fizik tedavi veya cerrahi gerekebilir. Tanı için genellikle MR kullanılır. Erken tedavi eklem sağlığı açısından önemlidir.

Menisküs Yırtığı Belirtileri Nelerdir?

En sık görülen belirtisi dizde ağrıdır. Bu ağrı genellikle dizin iç ya da dış kısmında hissedilir. Hareket ettikçe ağrı artabilir ve zamanla günlük aktiviteleri zorlaştırabilir. Yırtıktan sonra dizde sıvı birikmesi nedeniyle şişlik oluşabilir. Bu şişlik bazen hemen bazen birkaç saat ya da gün sonra ortaya çıkar. Aynı zamanda dizde sertlik ve hareket kısıtlılığı hissedilebilir. Menisküs yırtığı olan kişiler bazen dizlerinin “kilitlendiğini” ya da takıldığını hisseder. Bu durumda kişi dizini tam açıp kapatmakta zorlanabilir. Hareket ederken ani bir durma hissi yaşayabilir. Dizi hareket ettirirken tıkırtı ya da takılma sesi duyulabilir.

Bu ses genellikle yırtılan menisküs parçasının eklem içinde sıkışmasından kaynaklanır. Bu durumu yaşayan kişiler yürürken ya da koşarken dizlerinin sağlam durmadığını hissedebilir. Bu kararsızlık hissi zamanla düşme korkusuna yol açabilir. Yırtık büyüdükçe dizin tam olarak bükülmesi veya düzleşmesi zor hale gelebilir. Özellikle merdiven çıkma ya da çömelme gibi hareketler sırasında bu belirti daha net fark edilir. Bazen yırtık sonrası diz bölgesinde ısı artışı hissedilebilir. Bu durum vücudun yırtığa karşı gösterdiği iltihabi tepkiden kaynaklanır. Bu belirtilerden biri ya da birkaçı sizde varsa bir ortopedi uzmanına başvurmanız önemlidir. Erken tanı hem tedavi sürecini kolaylaştırır hem de dizin kalıcı zarar görmesini engeller.

Menisküs Yırtığı Neden Olur?

Diz üzerine ani bir şekilde yük binmesi ve vücudun dönmesi menisküs yırtığı yaşanmasına neden olabilir. Özellikle spor sırasında yapılan ani yön değiştirme hareketleri bu duruma yol açar. Futbol basketbol gibi temaslı sporlarda sık görülür. Dize aşırı yük binmesi menisküsü zorlar. Bu durum ağır yük kaldırma ya da uzun süre çömelme gibi hareketlerle oluşabilir. Menisküs zamanla aşınabilir ve yırtılma riski artar. İleri yaşlarda menisküs yapısı esnekliğini kaybeder. Bu da daha küçük zorlanmalarda bile yırtık oluşmasına neden olabilir. Yaşlı bireylerde travma olmadan da yırtık görülebilir. Dize alınan darbeler veya düşme sonucu oluşan travmalar menisküsün yırtılmasına sebep olabilir.

Özellikle dizin dışarıdan darbe alması bu durumu tetikler. Dizi sürekli aynı şekilde büküp açmak menisküs yapısında mikro hasarlara neden olabilir. Zamanla bu küçük hasarlar birleşerek yırtık oluşturur. Özellikle diz çökmeyi gerektiren işlerde çalışanlarda bu durum daha sık görülür. Dizi çevreleyen kasların zayıf olması eklemi yeterince destekleyemez. Bu durumda menisküs üzerindeki baskı artar ve yırtık oluşabilir. Ayrıca denge bozukluğu olan kişiler düşmelere bağlı olarak menisküs yırtığı yaşayabilir. Daha önce diz yaralanması geçirmiş kişilerde menisküs daha hassas olabilir. Bu da yırtık riskini artırır. Ön çapraz bağ gibi yapılarla birlikte hasar da gelişebilir.

Menisküs Yırtığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hafif menisküs yırtığı vakalarında ilk olarak hastanın dizini zorlayıcı aktivitelerden uzak durması istenir. Spor yapmak ağır kaldırmak ya da çömelmek gibi menisküsü zorlayan hareketler kısıtlanır. Dinlenme süreci sayesinde yırtık dokuların kendiliğinden iyileşmesi mümkün olabilir. Bu yöntemde sabırlı olmak ve dizin üzerine aşırı yük bindirmemek önemlidir. Dizde meydana gelen şişlikleri azaltmak ve ağrıyı hafifletmek amacıyla günde birkaç kez 15-20 dakikalık buz uygulaması önerilir. Bu yöntem özellikle yırtığın yeni oluştuğu ilk günlerde etkili olur. Buz uygulaması doğrudan cilde temas ettirilmeden havlu ile sarılarak yapılmalıdır. Fizyoterapist eşliğinde yapılan özel egzersizler diz kaslarını güçlendirir ve menisküs üzerindeki yükün azalmasını sağlar. Bu sayede dizin hareket kabiliyeti korunur ve iyileşme süreci desteklenir.

Egzersiz programları kişiye özel olarak planlanır ve düzenli uygulandığında olumlu sonuçlar verir. Ağrıyı hafifletmek ve iltihabı azaltmak için doktor kontrolünde ağrı kesici ve anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar tedavi edici değil semptomları hafifletici etki gösterir. İlaç kullanımı sırasında mideye zarar vermemesi için hekimin önerdiği dozlara uyulması gerekir. Dizin sabit tutulması iyileşmeyi kolaylaştırabilir. Bu amaçla elastik bandajlar ya da özel dizlikler kullanılabilir. Bu ürünler dizin kaymasını engeller destek sağlar ve iyileşme sürecine katkıda bulunur. Yırtığın büyük olduğu ya da kendi kendine iyileşmesinin mümkün olmadığı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Menisküs onarımı artroskopik yöntemle yapılır ve yırtık doku dikilerek tedavi edilir. Bu yöntemle menisküsün doğal yapısı korunur ve dizin uzun vadede daha sağlıklı kalması hedeflenir. Bazı durumlarda menisküsün yırtılan bölümü ya da tamamı çıkarılabilir. Bu işlem de artroskopik yöntemle yapılır. Ancak menisküs dokusunun alınması dizde ileride kireçlenme riskini artırabileceği için yalnızca gerekli durumlarda uygulanır. Tedavi yöntemi seçilirken hastanın genel sağlık durumu yaşam tarzı ve yırtığın tipi göz önünde bulundurulur. Bu nedenle her menisküs yırtığı aynı şekilde tedavi edilmez ve kişiye özel bir plan yapılması gerekir.