Protez Ameliyatı

By: Dr. Ayşe ÖVÜL ERDOĞAN
Kategoriler:
Protez Ameliyatı
ameliyat, eklem fonksiyonlarını kaybetmiş veya ciddi şekilde zarar görmüş bireylerde yapılır. Hasarlı eklemin protezle değiştirilmesi işlemidir. Genellikle büyük eklemlerde uygulanır. Protez ameliyatı ile ağrı azaltılır ev hareket kabiliyeti artırılır. Ayrıca yaşam kalitesi artırılır.
Yazı İçeriği
Protez Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılır?
Ameliyat, eklem yapısının ciddi şekilde bozulduğu rahatsızlıklarda uygulanan cerrahi bir yöntemdir. Bu durum, hastanın günlük yaşamını olumsuz etkiler. Bu ameliyat sayesinde hasarlı eklem yüzeyi çıkarılır. Yerine yapay bir eklem (protez) yerleştirilir.
En sık uygulandığı bölgeler kalça, diz ve omuz eklemleridir. Bu eklemler vücut hareketliliği için kritik öneme sahiptir. İleri derecede kireçlenme (osteoartrit), ameliyatın en yaygın nedenidir. Eklemlerdeki kıkırdak dokunun zamanla aşınması sonucu oluşur. İlaç ve fizik tedavi yetersiz olursa cerrahi yapılır.
Romatoid artrit gibi iltihaplı romatizmal hastalıklar da protez ihtiyacına neden olabilir. Eklem içi iltihaplanma, kemik ve kıkırdak yapısının bozulmasına neden olur. Zamanla deformasyon gelişebilir. Fonksiyon kaybı yaşandığında cerrahi gerekir.
Travma sonrası gelişen eklem hasarları da bu ameliyatla tedavi edilebilir. Kırıklar ya da kazalar sonucu eklem yapısının kalıcı olarak bozulduğu durumlarda cerrahi gerekebilir. Ayrıca doğuştan gelen eklem bozuklukları da protez gerektirebilir. Tümör cerrahisinden sonra oluşan yapısal eksiklikler nedeniyle de protez gerekebilir.
Protez cerrahisi sadece ağrıyı azaltmakla kalmaz. Aynı zamanda hastanın günlük yaşamını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesini sağlar. Doğru cerrahi ile başarılı sonuçlar alınabilir. Bu sayede hastalar yaşam kalitelerini artırabilir.
Protez Ameliyatı Ne Kadar Sürer?
Protez ameliyatı, hasar görmüş veya işlevini kaybetmiş eklemin protezle değiştirilmesidir. Ameliyat süresi, yapılan işleme ve hastanın genel sağlığına göre değişir. Ancak ortalama olarak 3 saat sürer.
Diz ve kalça protezi, en yaygın protez ameliyatlarıdır. Diz protezi ameliyatı yaklaşık 2 saat, kalça protezi ise 1,5 saat sürer. Daha karmaşık durumlarda, örneğin ikinci kez yapılan revizyon ameliyatlarında süre daha uzun olabilir.
Ameliyat öncesinde hastaya anestezi uygulanır. Genellikle spinal ya da genel anestezi tercih edilir. Anestezinin uygulanması ve hazırlık süreci de toplam süreye eklenir. Bu nedenle hasta, ameliyathanede ortalama 3–4 saat kadar kalabilir.
Ameliyat sonrası, hasta bir süre gözlem altında tutulur. İlk saatlerdeki izlem sürecinde, ağrı kontrolü ve genel durum takip edilir. Hastanın durumuna göre aynı gün ya da birkaç gün içinde ayağa kalkması sağlanır.
Ameliyat süresi kadar, fizik tedavi ve rehabilitasyon da önemlidir. Ameliyat kısa sürebilir. Ancak iyileşme ve tam hareket kabiliyetine ulaşma birkaç ay sürebilir.
Protez Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Protez ameliyatı, ileri derecede hasar görmüş eklemlerin yapay materyallerle değiştirilmesidir. Bu ameliyat, özellikle diz, kalça ve omuz gibi büyük eklemlerde sıkça uygulanır. Amaç, hastanın ağrısını azaltmak, eklem fonksiyonlarını geri kazandırmak ve yaşam kalitesini yükseltmektir.
Ameliyat öncesinde hastanın detaylı bir değerlendirmesi yapılır. Kan tahlilleri ve görüntüleme yöntemleri ile eklemin durumu incelenir. Anestezi uygunluğu için de genel sağlık gözden geçirilir.
Genellikle spinal ya da genel anestezi altında gerçekleştirilir. İşlem sırasında, hasarlı eklem yüzeyleri çıkarılır. Yerine hastanın yapısına uygun dayanıklı materyalden üretilmiş protez yerleştirilir.
Cerrah, protezin sağlam ve doğru sabitlenmesini sağlar. Bu işlem bazen kemik çimentosu ile desteklenebilir. Kanama kontrolü sağlandıktan sonra doku katmanları kapatılır ve ameliyat sonlandırılır.
Operasyon süresi genellikle 1 ila 2 saat arasındadır. Ameliyat sonrası hasta birkaç saat gözlemlenir. Genellikle aynı gün içinde ayağa kalkması ve yürütülmesi hedeflenir.
Protez ameliyatı başarısı, sadece cerrahi işlemle değil, ameliyat sonrası fizik tedavi ile de yakından ilişkilidir. Egzersiz ve rehabilitasyon, protezin uzun ömürlü ve işlevsel olmasını sağlar.
Protez Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıldır?
Protez ameliyatı sonrası süreç, hastanın iyileşme hızını, hareket kabiliyetini ve protezin uzun ömürlülüğünü doğrudan etkiler. Bu süreçte hastanın hem fiziksel hem de psikolojik olarak desteklenmesi oldukça önemlidir.
Ameliyattan hemen sonra hasta birkaç saat gözlenir. Ağrı kontrolü sağlanır. Genel sağlık durumu yakından izlenir. Anestezi etkisi geçtince hasta o gün ayağa kaldırılır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon, iyileşmenin en önemli parçasıdır. Fizyoterapistle yapılan egzersizlerle kas gücü artırılır. Eklem hareket açıklığı yeniden kazandırılır. Bu süreç düzenli olarak takip edilmelidir. Genellikle haftalarca devam eder.
İlk birkaç günde hastanın destek aletiyle yürümesi sağlanır. Cerrahın önerisine göre dikişler genellikle 10–15 gün içinde alınır. İlk haftalarda şişlik, morarma ve hafif ağrılar normaldir. Bu şikâyetler zamanla azalır.
Hastanın günlük yaşama dönüşü kişisel duruma göre değişir. Genellikle 6 ila 8 hafta içinde bağımsız hareket kabiliyeti kazanılır. Tam iyileşme süreci ise 3 ila 6 ay arasında tamamlanır.
Protez ameliyatı sonrası enfeksiyon riskine karşı hijyen kurallarına uyulmalıdı. Doktor kontrolleri aksatılmamalı ve ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. Bu süreç titizlikle yönetilmelidir. Böylece, hastalar ağrısız ve aktif bir yaşama geri dönebilir.