Osteoporozdan Korunmanın Yolları

By: Dr. Ayşe ÖVÜL ERDOĞAN
Kategoriler:
Osteoporozdan Korunmanın Yolları
Dengeli beslenmek gerekir. Kalsiyum ve D vitamini alımı önemlidir. Ayrıca osteoporozdan korunmanın yolları arasında düzenli egzersizde bulunur. Sigara ve alkol bırakılmalıdır. Güneş ışığından faydalanmak kemikler için faydalıdır. Kafein tüketimi azaltılmalıdır. Kemik yoğunluğu düzenli kontrol edilmelidir. Hareketsiz yaşamdan uzak durulmalıdır. İdeal kiloda kalmak gerekir. Doktor önerilerine uymak da koruyucu etki sağlar.
Osteoporozdan Korunmanın Yolları Nelerdir?
Kemik sağlığının korunmasında kalsiyum büyük önem taşır. Süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri; badem, brokoli ve yeşil yapraklı sebzeler kalsiyum açısından zengindir. Her yaşta yeterli kalsiyum alımı kemik yoğunluğunu korumaya yardımcı olur. D vitamini, vücudun kalsiyumu emebilmesi için gereklidir. Güneş ışığı bu vitaminin doğal kaynağıdır. Haftada birkaç kez güneşlenmek veya hekimin önerdiği takviyeleri kullanmak kemik sağlığı açısından faydalıdır. Yürüyüş, merdiven çıkma, dans gibi ağırlık taşıyan egzersizler kemikleri güçlendirir.
Haftada en az 3 gün yapılacak 30 dakikalık egzersizler kemik kaybını yavaşlatır ve düşmeleri önlemeye yardımcı olur. Sigara içmek kemiklerin zayıflamasına neden olur. Aşırı alkol tüketimi ise kemik yapısını bozar. Her iki alışkanlık da osteoporoz riskini artırır. Bırakmak ya da azaltmak kemik sağlığına olumlu katkı sağlar. Kahve, çay ve bazı gazlı içecekler aşırı tüketildiğinde kalsiyum emilimini azaltabilir. Bu da kemiklerde zayıflamaya yol açabilir. Günde 2 fincan kahve ile sınırlı kalmak ve kafeinli içecekleri azaltmak faydalı olur. Aşırı zayıflık ya da obezite kemik sağlığını olumsuz etkileyebilir. Sağlıklı ve dengeli beslenme ile ideal kiloda kalmak kemik yapısını destekler ve kırık riskini azaltır.
Özellikle menopoz sonrası kadınlar ve ileri yaştaki erkekler için kemik yoğunluğu ölçümü önemlidir. Bu ölçümle kemik kaybı erken tespit edilerek gerekli önlemler zamanında alınabilir. Yaşlı bireylerde düşmeler kırıklara yol açabilir. Halıları sabitlemek, banyo ve merdivenlerde kaymaz tabanlar kullanmak, yeterli aydınlatma sağlamak gibi önlemler alınmalıdır. Yeterli protein tüketimi, kas kütlesinin korunmasına ve kemik yapısının desteklenmesine yardımcı olur. Et, balık, yumurta, baklagiller gibi besinler düzenli olarak tüketilmelidir. Magnezyum, çinko ve K vitamini desteği kemik sağlığı üzerinde olumlu etkiler yapar. Özellikle yeşil sebzeler, kuruyemişler ve tam tahıllar bu açıdan zengin kaynaklardır.
Osteoporoz Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tedavi sürecinde verilen ilaçlar kemik yapısını güçlendirmek için etkilidir. Bu nedenle ilaçlar doktorun önerdiği dozda ve sürede düzenli şekilde kullanılmalıdır. İlaç atlamak veya erken bırakmak tedavinin etkisini azaltabilir. Kemik sağlığı için kalsiyum ve D vitamini hayati öneme sahiptir. Doktorun önerdiği miktarda kalsiyum ve D vitamini alınmalı, gerekiyorsa takviye ürünler düzenli kullanılmalıdır. D vitamini, kalsiyumun vücut tarafından emilmesini kolaylaştırır. Kalsiyumdan zengin süt, yoğurt, peynir gibi besinler; magnezyum, çinko ve protein içeren gıdalar günlük beslenmeye eklenmelidir. Asitli içecekler ve aşırı kafein tüketimi azaltılmalıdır çünkü bu maddeler kemiklerden kalsiyum kaybına neden olabilir.
Kasları güçlendiren ve dengeyi geliştiren egzersizler, kemik sağlığını destekler ve düşme riskini azaltır. Yürüyüş, hafif ağırlık çalışmaları ve denge egzersizleri (örneğin yoga veya tai chi) önerilir. Ani ve sert hareketlerden kaçınılmalıdır. Osteoporozda en büyük tehlike düşmelere bağlı kemik kırıklarıdır. Evin içinde kaygan halı veya kabloların ortadan kaldırılması, yeterli aydınlatma sağlanması, banyo ve merdiven gibi alanlarda tutunma barları kullanılması önemlidir. Tedaviden sonra bile belirli aralıklarla kemik yoğunluğu ölçümü yapılmalı ve doktor kontrolleri aksatılmamalıdır. Böylece tedavinin etkinliği takip edilir ve gerekli durumlarda tedavi yeniden düzenlenebilir.
Sigara içmek ve fazla alkol tüketmek kemik kaybını hızlandırır. Osteoporoz hastalarının sigarayı bırakması, alkolü ise sınırlandırması kemik sağlığını korumak adına önemlidir. D vitamini sentezi için her gün güneş ışığından yararlanmak gerekir. Özellikle sabah saatlerinde 15–20 dakika güneş ışığı almak, D vitamini düzeyini doğal yoldan artırabilir. Güneşlenirken cilt doğrudan güneş ışığı almalı, cam arkasından değil. Osteoporoz omurga deformitelerine yol açabileceği için doğru duruş önemlidir. Eğilme, yük kaldırma ve oturma pozisyonlarında dikkatli olunmalı, fizyoterapist desteğiyle postür düzeltici egzersizler yapılmalıdır. Kronik bir hastalıktır ve bu süreçte bireyin moral ve motivasyonu düşebilir. Bilinçli bir şekilde yaşam tarzını düzenlemek ve gerektiğinde psikolojik destek almak sürecin başarısını artırır.